BÀI DỰ THI
TÌM HIỂU PHÁP LUẬT VỀ CĂN CƯỚC, ĐỊNH DANH VÀ XÁC THỰC ĐIỆN TỬ CỦA VIỆT NAM NĂM 2024
Câu 1: Vì sao phải đổi tên Luật Căn cước công dân thành Luật Căn cước?
Với việc đổi tên Luật căn cước công dân thành Luật căn cước theo tôi được hiểu như sau:
Việc sử dụng tên “Luật Căn cước” sẽ bảo đảm thể hiện đầy đủ chính sách, phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng và nội dung Luật. Đồng thời, thể hiện đúng nội hàm của công tác quản lý căn cước là nhằm mục đích định danh, xác định rõ danh tính của từng con người cụ thể, phân biệt cá nhân này với cá nhân khác cũng như đáp ứng yêu cầu quản lý căn cước ở nước ta trong giai đoạn hiện nay là phải quản lý đối với toàn bộ xã hội, mọi người dân sinh sống tại Việt Nam; bảo đảm các quyền của con người, quyền công dân theo quy định của Luật.
Việc lược bỏ cụm từ “công dân” trong tên Luật không tác động đến yếu tố chủ quyền quốc gia, vấn đề quốc tịch cũng như địa vị pháp lý của công dân. Nội dung Luật Căn cước cũng đã quy định phân biệt việc cấp căn cước cho công dân Việt Nam và cấp giấy chứng nhận căn cước cho những người chưa có đầy đủ các quyền như công dân Việt Nam.
Nếu để tên Luật là Luật Căn cước công dân sẽ không thể hiện được đầy đủ chính sách sửa đổi, bổ sung tại Luật này, tên Luật chưa bảo đảm phù hợp, bao quát đầy đủ phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng và nội dung Luật; kể cả việc chỉnh lý kỹ thuật như một số ý kiến tham gia theo hướng quy định việc quản lý đối với người gốc Việt Nam ở phần quy định chuyển tiếp của Luật cũng chưa phù hợp với quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (nội dung văn bản cần phù hợp với mục đích, yêu cầu, phạm vi điều chỉnh của văn bản). Ngoài ra, quy định tên Luật là Luật Căn cước công dân cũng dẫn đến cách hiểu chỉ thể hiện việc quản lý căn cước đối với công dân Việt Nam, làm thu hẹp yêu cầu trong quản lý căn cước ở nước ta, không bảo đảm được yêu cầu quản lý căn cước đối với toàn bộ người dân sinh sống tại Việt Nam để bảo đảm các quyền con người, quyền công dân theo quy định Luật.
Câu 2: Sau ngày 01/7/2024, Luật Căn cước năm 2023 có hiệu lực thi hành, thẻ Căn cước công dân, chứng minh nhân dân của Anh/chị còn giá trị sử dụng không? Công dân có cần phải đi thực hiện đổi sang thẻ Căn cước không?
Luật Căn cước được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV, kỳ họp thứ 6 thông qua ngày 27/11/2023. Có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2024. Theo quy định tại Điều 46 Luật Căn cước thì giá trị sử dụng của Thẻ Căn cước công dân, Chứng minh nhân dân được quy định như sau:
- Thẻ căn cước công dân đã được cấp trước ngày 01/7/2024 có giá trị sử dụng đến hết thời hạn được in trên thẻ.
- Chứng minh nhân dân còn hạn sử dụng đến sau ngày 31/12/2024 thì có giá trị sử dụng đến hết ngày 31/12/2024.
- Trường hợp Thẻ căn cước công dân, Chứng minh nhân dân hết hạn sử dụng từ ngày 15/01/2024 đến trước ngày 30/6/2024 thì tiếp tục có giá trị sử dụng đến hết ngày 30/6/2024.
- Người dân không phải đi làm thẻ căn cước theo mẫu mới mà có thể sử dụng Thẻ Căn cước công dân, Chứng minh nhân dân đến hết thời hạn giá trị sử dụng quy định như trên.
Câu 3: Sau ngày 01/7/2024, Luật Căn cước năm 2023 có hiệu lực thi hành, người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch được cấp loại giấy tờ gì? Những đối tượng này cần phải làm gì để được cấp loại giấy tờ này?
Theo khoản 1 Điều 30 Luật Căn cước, người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch mà đang sinh sống liên tục từ 06 tháng trở lên tại đơn vị hành chính cấp xã hoặc đơn vị hành chính cấp huyện nơi không tổ chức đơn vị hành chính cấp xã được cấp giấy chứng nhận căn cước.
Người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch cần phải:
- Liên hệ Công an cấp huyện nơi người đó sinh sống để cung cấp các trường thông tin theo yêu cầu của Phiếu thu thập thông tin dân cư và các giấy tờ tài liệu liên quan đến bản thân và gia đình; hoàn thiện các hồ sơ chứng minh đang sinh sống liên tục từ 06 tháng trở lên
- Liên hệ Công an cấp huyện để được thu thập các thông tin sinh trắc học vân tay và hình ảnh.
Câu 4: Công dân Việt Nam dưới 14 tuổi có bắt buộc phải làm Căn cước không? Người đại diện hợp pháp cần phải làm gì để công dân dưới 14 tuổi được cấp thẻ Căn cước?
Công dân Việt Nam dưới 14 tuổi không bắt buộc phải làm Căn cước mà được cấp thẻ căn cước theo nhu cầu (Điều 19 Luật Căn cước)
Theo khoản 2 Điều 23 Luật Căn cước, người đại diện hợp pháp thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước cho người dưới 06 tuổi thông qua cổng dịch vụ công hoặc ứng dụng định danh quốc gia. Trường hợp người dưới 06 tuổi chưa đăng ký khai sinh thì người đại diện hợp pháp thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước thông qua các thủ tục liên thông với đăng ký khai sinh trên cổng dịch vụ công, ứng dụng định danh quốc gia hoặc trực tiếp tại cơ quan quản lý căn cước. Cơ quan quản lý căn cước không thu nhận thông tin nhân dạng và thông tin sinh trắc học đối với người dưới 06 tuổi;
Người từ đủ 06 tuổi đến dưới 14 tuổi cùng người đại diện hợp pháp đến cơ quan quản lý căn cước để thu nhận thông tin nhân dạng và thông tin sinh trắc học theo quy định.
Người đại diện hợp pháp của người từ đủ 06 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước thay cho người đó.
Trường hợp người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi thì phải có người đại diện hợp pháp hỗ trợ làm thủ tục.
Câu 5: Anh/chị cảm nhận như thế nào khi phải cung cấp thông tin sinh trắc học vân tay, ảnh khuôn mặt và mống mắt khi làm thẻ căn cước? Anh chị có sẵn sàng cung cấp thông tin sinh trắc học về giọng nói và ADN cho cơ quan Công an không, vì sao?
- Về việc cung cấp thông tin sinh trắc học khi làm thẻ căn cước:
Tôi cảm thấy việc cung cấp thông tin sinh trắc học như vân tay, ảnh khuôn mặt và mống mắt khi làm thẻ căn cước là phù hợp và cần thiết. Đây là xu hướng chung trên thế giới và tại Việt Nam nhằm đảm bảo an ninh, định danh cá nhân chính xác.
Các thông tin này sẽ hỗ trợ việc đối soát, xác thực thông tin cá nhân, phòng tránh các trường hợp giả mạo, lừa đảo. Đồng thời, dữ liệu sinh trắc học cũng rất cần thiết cho các giao dịch điện tử ngày càng phổ biến.
- Về việc cung cấp thông tin sinh trắc học về giọng nói và ADN:
Tôi sẽ sẵn sàng cung cấp thông tin sinh trắc học về giọng nói và ADN cho cơ quan Công an trong trường hợp họ cần trong quá trình giải quyết vụ việc theo chức năng, nhiệm vụ, như khi thực hiện trưng cầu giám định hoặc cần thu thập thông tin sinh trắc học đó.
Việc cung cấp các thông tin này nhằm hỗ trợ cơ quan Công an trong công tác điều tra, giải quyết vụ việc, phù hợp với quy định của pháp luật.
Câu 6: Anh/chị có sẵn sàng đến cơ quan Công an để tích hợp các thông tin của mình vào bộ phận lưu trữ của thẻ Căn cước (chip điện tử) để đáp ứng cho các giao dịch không?
Tôi sẵn sàng đến cơ quan Công an để tích hợp các thông tin của mình vào bộ phận lưu trữ của thẻ Căn cước (chip điện tử) để đáp ứng cho các giao dịch
Câu 7: Theo anh/chị, căn cước điện tử mang lại những lợi ích gì cho bản thân và xã hội? Anh/chị mong muốn sử dụng Căn cước điện tử như thế nào?
Căn cước điện tử mang lại nhiều lợi ích cho cả cá nhân và xã hội. Đối với bản thân, nó giúp tăng cường bảo mật và giảm thiểu rủi ro liên quan đến việc mất cắp hoặc làm giả giấy tờ tùy thân. Nó cũng tạo điều kiện cho việc xác thực danh tính một cách nhanh chóng và thuận tiện trong các giao dịch trực tuyến và dịch vụ công.
Xét về phía xã hội, căn cước điện tử hỗ trợ trong việc quản lý dân cư một cách hiệu quả hơn, giúp cơ quan chức năng theo dõi và phòng ngừa tội phạm một cách chính xác hơn. Nó còn góp phần vào việc chuyển đổi số của quốc gia, thúc đẩy sự phát triển của kinh tế số và chính phủ điện tử.
Tôi mong muốn sử dụng căn cước điện tử để đơn giản hóa các thủ tục hành chính, giảm thời gian chờ đợi và giấy tờ cần thiết khi thực hiện các giao dịch với cơ quan nhà nước. Ngoài ra, tôi cũng hy vọng rằng việc sử dụng căn cước điện tử sẽ giúp tối ưu hóa trải nghiệm cá nhân khi tương tác với các dịch vụ công cũng như tư nhân, từ việc mua sắm trực tuyến đến việc đi lại và du lịch.
Câu 8: Anh/chị trình bày mong muốn, ý tưởng lực lượng CAND phục vụ gì khi Luật Căn cước năm 2023 có hiệu lực thi hành?
Với việc Luật Căn cước năm 2023 có hiệu lực từ ngày 01/7/2024, tôi mong muốn lực lượng Công an nhân dân (CAND) sẽ phục vụ như sau:
- Tăng cường bảo mật và quản lý dữ liệu: Lực lượng CAND cần đảm bảo an ninh thông tin và bảo mật dữ liệu trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, ngăn chặn rủi ro về an ninh mạng và bảo vệ thông tin cá nhân của công dân.
- Nâng cao hiệu quả quản lý công dân: Sử dụng thông tin từ Cơ sở dữ liệu căn cước để quản lý công dân một cách chính xác và hiệu quả, từ đó hỗ trợ tốt hơn trong công tác phòng chống tội phạm và quản lý xã hội.
- Hỗ trợ giao dịch điện tử: Phát triển và áp dụng các giải pháp công nghệ để sử dụng căn cước điện tử trong các giao dịch điện tử, giúp công dân tiếp cận dễ dàng với các dịch vụ công trực tuyến.
- Cải thiện dịch vụ công: CAND cần phối hợp với các cơ quan liên quan để cung cấp các dịch vụ công nhanh chóng, thuận tiện hơn thông qua việc sử dụng thẻ căn cước và căn cước điện tử.
- Đào tạo và phát triển kỹ năng: Đào tạo và nâng cao kỹ năng cho lực lượng CAND trong việc sử dụng và quản lý thông tin căn cước, đảm bảo họ có đủ năng lực để thực hiện nhiệm vụ trong môi trường số hóa.
- Tăng cường tương tác với công dân: Mở rộng các kênh giao tiếp và tương tác với công dân, nhằm thu thập phản hồi và cải thiện liên tục các quy trình liên quan đến thẻ căn cước.
Câu 9: Anh/chị mong muốn ứng dụng VNeID cung cấp những tiện ích gì để phục vụ các hoạt động giao dịch điện tử hiệu quả, thuận tiện.
Tôi mong muốn ứng dụng VNeID cung cấp những tiện ích như sau:
- Thông báo lưu trú và tố giác tội phạm: Cung cấp các chức năng để người dân có thể thực hiện thông báo lưu trú, tố giác tội phạm một cách dễ dàng và nhanh chóng
- Thanh toán hóa đơn và dịch vụ: Hỗ trợ người dùng trong việc thanh toán các hóa đơn tiện ích như điện, nước, đóng bảo hiểm xã hội và y tế, chuyển tiền...
- Đăng ký thông tin cư trú: Tích hợp thông tin thẻ căn cước công dân gắn chíp mới nhất và lịch sử thông tin thẻ, giúp người dân dễ dàng cập nhật và quản lý thông tin cư trú của mình
- Hỗ trợ giao dịch trực tuyến: Cung cấp các chức năng hỗ trợ người dân trong việc đăng ký thường trú, tạm trú và tạm vắng, giúp quá trình này trở nên đơn giản và nhanh chóng
- Tích hợp thông tin người phụ thuộc: Cho phép người dùng tích hợp thông tin của người phụ thuộc (con dưới 14 tuổi hoặc người giám hộ) được xác thực với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư
- Tăng cường bảo mật: Đảm bảo thông tin của công dân được bảo mật tốt nhất khi thực hiện các giao dịch điện tử
Những tiện ích này không chỉ giúp cá nhân tiết kiệm thời gian và công sức mà còn góp phần vào việc xây dựng một xã hội số tiên tiến và hiện đại.
Hà Nội, ngày 12 tháng 7 năm 2024